Softwarepatenten.be

Een week na de historische verwerping van softwarepatenten door het Europees Parlement is het tijd om nog even terug te kijken. Nogal wat indianenverhalen deden de ronde na de stemming (sommigen werden zelfs door persagentschappen verspreid). Daarom nog een paar zaken op een rijtje. Binnenkort volgt het politieke rapport van de Belgische en Nederlandse EP-leden.

Honderden amendementen

In het totaal werden 178 amendenten ingediend waarover in de plenaire zitting gestemd zou gaan worden. Sommigen gewagen van een enorme hoeveelheid. Dat valt wel mee in de praktijk: 21 amendementen (het Buzek/Rocard/Duff-compromis) werden zo breed gesteund dat ze door verschillende fracties en groepen Ep-leden is ingediend:

• de socialistische fractie (PSE)
• de fractie van de Groenen/EFA
• de IND/DEM-fractie
• de GUE/NGL-fractie
• 37 liberale EP-leden (ALDE)
• 44 EP-leden van de Europese Volkspartij (EVP-ED)

In het totaal waren 126 van de 178 ingediende amendementen dus terug te brengen tot dezelfde set van 21 amendementen waar in alle fracties steun voor te vinden was. Daarnaast waren er ook nog de 39 amendementen van JURI waarover gestemd zou worden. Het was dus alles behalve een chaos op dit gebied. Er was veel meer duidelijkheid dan bij de eerste lezing: het was of de 21 compromis-amendementen of niks. Het voorstel voor de definitie van technisch gebied (cfr. toegepaste natuurkunde, 1 van de 21) werd unaniem ondersteund en zou het dus zeker gehaald hebben.

Een "volledig verdeeld" parlement

Een andere fabel was dat er een enorme verdeeldheid heerste in het EP. Natuurlijk was er de laatste weken een gigantische lobby (mijn persoonlijke indruk was daarbij dat de voorstanders van softwarepatenten ruim in de meerderheid waren). Sommige EP-leden zijn naar verluidt zelfs uit hun kantoor weggevlucht. Maar als we de cijfers voor de 21 amendementen op een rijtje zetten moeten we concluderen dat er een zeer reële kans was dat deze het zouden gehaald hebben, ze hadden de steun van:

• zowat de hele PSE-fractie
• een aanzienlijk deel van EVP-ED
• 70% van ALDE (bron: een EP-lid van die fractie)
• alle andere fracties (Groenen/EFA, GUE/NGL, IND/DEM, een deel van UEN) en zowat alle niet-ingeschrevenen

Daarenboven was er een hoge opkomst van de Europarlementariërs (680 van de 730 waren aanwezig), zodat de vereiste voor een absolute meerderheid uitkwam op 54% van de aanwezige EP-leden. Het was voor iedereen duidelijk dat het EP naar alle waarschijnlijkheid voor een expliciet verbod op softwarepatenten gekozen zou hebben.

Maandagavond hadden ook de lobby-organisaties voor softwarepatenten (EICTA, BSA, etc.) deze berekening gemaakt. In wat een crisisvergadering geweest moet zijn besloten ze dan maar het finale reddingsmiddel van stal te halen: de hele richtlijn verwerpen. FFII had al veel eerder opgeroepen de richtlijn te verwerpen, omdat er niet te verwachten was de de Raad en de Europese Commissie tot een evenwichtig eindresultaat zouden komen.

De woordvoerders in het EP van EICTA en co (Lehne, Würmeling, etc.) gaven de ochtend daarna, tijdens het plenaire debat (video- en geluidsopnames hier), al aan een verwerping te steunen. Velen waren verbaasd door deze plotse standpuntwijziging. Zoals eerder gezegd was het echter niks anders dan het toegeven van een verloren strijd voor de legalisering van softwarepatenten. Dinsdagavond al dumpte EICTA zijn folders van patents4innovation in een vuilnisbak van het EP in Straatsburg: de strijd was gestreden.

Iedereen gelukkig met resultaat stemming

Woensdag 6 juli beslist het EP met een enorme meerderheid (648 voor, 14 tegen, 18 onthoudingen) om de hele richtlijn te verwerpen. Omdat leiders van miljoenenverslindende pro-softwarepatent-campagnes moeilijk kunnen toegeven dat ze een nederlaag geleden hebben, beginnen ze te spin-doctoren.  Lobbygroepen die de ontwerprichtlijn geschreven hebben beweren ineens dat ze blij zijn dat er geen richtlijn meer komt. De realiteit was anders en was af te lezen van de gezichten van mensen als Simon Gentry en Mark McGann. Om het te zeggen met de woorden van Alexander Stubb, een conservatief EP-lid en voorstander van softwarepatenten:

To Goliath, or the bigger companies, I say ‘get your act together’. Your lobbying was miserably bad. The Open Source folk beat you hands down, by 100 to zero.

Op de "Open Source"-veralgemening  na is dit zeker een bijzonder compliment voor al wie zich de afgelopen jaren ingezet heeft tegen de invoering van softwarepatenten. Daarmee kunnen we deze beschouwing ook aflsuiten: er is op 6 juli 2005 een enorme overwinning behaald. Die was alleen mogelijk dankzij de onvoorwaardelijke inzet van al wie geschreven, gedemonstreerd, op één of andere manier geholpen heeft. We willen die grote groep van sympathisanten en vrijwilligers nog eens van harte bedanken en proficiat wensen: jullie zijn uiteindelijk de winnaars!