Verslag spoeddebat softwarepatenten (3 juni 2004)

Er is nu een (schetsmatig) verslag beschikbaar van het spoeddebat in de Tweede Kamer waarin staatssecretaris Van Gennip aan de tand werd gevoeld over de steun van Nederland aan de tekst van de Raad. Helaas zijn er geen opnames beschikbaar, het debat werd op het laatste moment verplaatst naar een lokaal zonder opname-apparatuur.

An English translation is available...
Zie ook het officiƫle verslag

Aanwezigen

Sprekers:
2 Ambtenaren van EZ die van Gennip adviseerden (= eigenlijke machthebbers in dit dossier). Hun namen zijn verwijderd op uitdrukkelijk verzoek van het ministerie van Economische Zaken.

Publiek, o.a.:

Korte samenvattingen van wat de sprekers zeiden

De staatssecretaris bevond zich in een eigenaardige positie: ze moest verantwoording afleggen voor het gedrag van Brinkhorst, dit omdat laatstgenoemde haar vervangde tijdens haar zwangerschapsverlof.

Hier volgt een heel schetsmatig overzicht van wat de sprekers zeiden. Een precies stenografisch verslag volgt waarschijnlijk nog.

van Dam:

Over welk "compromis tussen het EP en de Raad" heeft de minister het?
De cruciale amendementen van het EP zijn genegeerd door de Raad.
PvdA wil tegenstem van Nederland bij formele bekrachtiging.

Giskes & Boogerd:

Denkwerk en energie die het EP in haar tekst stak is genegeerd.
EP wil duidelijkheid, geen octrooi op idee.
Brinkhorst zei dat Boogerd definities niet snapte, maar geeft zelf geen eenduidige definities.
Tegenspraak in discours Brinkhorst: wil geen softwarepatenten, maar aan de andere kant doen amendementen EP softwarepatenten de das om.
EP wil verduidelijking huidige situatie.
Er is geen compromis tussen EP en Raad.

Gerkens:

Spreekt ook in naam van Kees Vendrik (GroenLinks).
Microsoft heeft dubbelklikken gepatenteerd.
Verbijsterd dat tekst EP volledig opzij geschoven is.
Hoe zit het procedureel verloop in elkaar?
Een herziening van het Nederlands standpunt in de Raad IS mogelijk.

Hessels:

Citeert Brinkhorst: "De hersenpan van de kamerleden zou gelicht moeten worden om kennis over EU in te brengen".
Hoe zit dat met het zgn. "compromis" waar Brinkhorst over bericht in zijn brief?
Heeft steun van Bert Doorn (EP-lid CDA) voor de tekst van het EP.

Örgü:

Geen eenduidigheid Europees Octrooibureau (EOB): rechtsonzekerheid, tegen belang bedrijfsleven.
VVD is tegen softwarepatenten, "maar deze richtlijn gaat daar niet direct over". (Standaarverhaal dat Computer Implemented Invention geen softwarepatenten zijn)
Waarom zijn de definities van het EP verwijderd?
Er moet een halt geroepen worden aan het EOB.
Belang MKB.
Rapportering achteraf mag geen vrijbrief zijn voor slechte regulering.
Belang van termijn van respijt ("grace period").
Wil gemeenschapsoctrooi (wat niks met het debat te maken had.)

Antwoorden Van Gennip:

Veel maatschappelijke en politieke commotie.
Deel commotie toe te schrijven aan misverstanden.

Over het "compromis tussen EP en Raad":

De Raad en Europees Parlement zijn zeer recent tot een akkoord gekomen over de tekst van de richtlijn. Derhalve zal dit punt als hamerstuk op de agenda van de Raad komen te staan. Nederland zal het richtlijnvoorstel zoals dat door het Voorzitterschap is voorbereid, steunen.)

Biedt verontschuldigingen aan voor het geven van foute informatie, er was geen compromis tussen EP en Raad.

Fout is mogelijk toe te schrijven aan de tekstverwerker. [Door iedereen op luid gelach onthaald]

Reactie Martijn van Dam: de tekstverwerker is een te makkelijk excuus, de 2de kamer is moedwillig op het verkeerde been gezet. Bovendien is er ook de uitdrukking "hamerstuk" die niet van toepassing was.

Van Gennip ontkent de hamerstuk-passage, waarop van Dam citeert en de staatssecretaris moet toegeven dat ze ook daar fout zat.

Over de procedure in Brussel:

Het EP heeft 64 amendementen aangenomen, waarvan de Raad er 26 heeft overgenomen en 10 amendementen zich "in een grijze zone" bevinden. Samen dus meer dan de helft van de EP-amendementen.
Raad kan andere mening hebben dan EP.
2de lezing in EP waarschijnlijk pas onder Luxemburgs voorzitterschap.
Commissie zou voorstel intrekken als de Raad met de amendementen van het EP meeging.
Frankrijk wou een verklaring in de raadsnotulen.

Over de communicatie met de Tweede Kamer:

Na de 2de lezing EP (en voor de 2de lezing Raad): discussie in de Tweede Kamer houden.

Inhoudelijk:

Richtlijn gaat over computer-geïmplementeerde uitvindingen, een goed voorbeeld is de spraakherkenning in mobiele telefoons.
Decompilatie is nog steeds toegestaan.
Uitleg over wat decompilatie is, geeft aan dat ze op de hoogte is van software-ontwikkeling door haar studie technische natuurkunde aan de TU Delft.
Computerprogramma's vereisen veel investeringen: ontwikkelen kan jaren duren en vereist soms grote teams.
Wil geen VS-toestanden, geen octrooien op zakenmethodes.
"We willen geen octrooi op idee van het winkelwagentje, wel op de achteliggende algoritmes". [Publiek gelooft zijn oren niet]
Ook een start-up can "copy-catten", octrooi zorgt voor innovatie omdat er publiek over een uitvinding gesproken kan worden.

van Dam:

Webwinkel IS al gepatenteerd in EU, EOB gaat gewoon verder met wantoestanden. EP volgen is noodzakelijk.

Hessels:

sluit zich aan bij van Dam, vraagt wat er mis is met EP-tekst volgens de Raad

van Gennip:

Wil geen triviale octrooien.
Er was discussie over de EP-tekst (+ iets met Europese Commissie)

Boogerd:

Het kan niet zo maar dat Europese Commissie dreigt met intrekking.

van Gennip:

De Raad is medewetgever in codecisieprocedure, de teksten zijn er aangescherpt (cfr. Duitse amendementen).
Legalisatie van EOB-praktijken.
Discussie waarin aangevraagde en toegekende octrooien door elkaar gehaald worden en van Gennip zegt dat "aangevraagde octrooien al verleend zijn". [Vermoedelijk niet ter kwader trouw, maar het illustreert het gebrek aan kennis van de staatssecretaris.]


Boogerd:

In de praktijk zijn er geen softwarepatenten door EPC artikel 52.

van Gennip:

Termijn van respijt is een goed idee.
Artikel 4 bis ("program as such" niet patenteerbaar) houdt zuivere softwarepatenten tegen.
De "technische bijdrage"-definitie van de Raad is een goede definitie.

Hessels:

Meer informatie nodig over verschil van deze definities met EP-tekst

Giskes:

Nederland heeft een andere mening dan de Raad.

Boogerd:

Definities van Raad zijn niet sluitend. Verwijzing naar controleerbare natuurkrachten ontbreekt. Met de tekst van de Raad is het net alsof een verhaal niet patenteerbaar is, maar wel het gedrukte boek.

van Gennip vat samen waarom NL voor Raadstekst was:

Veel restrictievere tekst dan VS.
Bestendigt innovatie: octrooi op software met hardware.
Namaak vermijden.
WTO-verplichtingen
Duidelijkheid scheppen voor EOB.
Controle door Europese Commissie, Raad en Nederland + evaluatie over 3 jaar
"Dit is maar de 1ste ronde, EP en Raad zijn nogmaals aan zet"

van Dam:

Raadsvoorstel is geen compromis, wil overleg met Brinkhorst erbij.

Giskes:

Kamer is op verkeerde been gezet.
Onvoldoende overtuigend verhaal.
Waarom stemden lidstaten tegen of onthielden ze zich?

Gerkens:

Wanneer wordt de tekst formeel goedgekeurd?
Geen antwoord gekregen op vraag wat er mis was met EP-tekst.
Minister Brinkhorst moet bij debat zijn.
Nederland moet tegen stemmen bij formele stemming in Raad.

Hessels:

Het is duidelijk geworden dat niet alleen de Tweede Kamer bekritiseerd moet worden.
Datum van volgende Raad van Concurrentievermogen?

Örgü:

Jammer van fout in brief.
VVD steunt rechtszekerheid [verkapte steun voor Raad?]
Tijd en data van versturen brieven moet bekend gemaakt worden.
Nogmaals een hele litanie over het gemeenschapspatent.

Hierna volgt een nogal hectische discussie over wat er gedaan moet worden. Eerst is er onduidelijkheid over wanneer de tekst goedgekeurd kan worden. Op aangeven van de aanwezige ambtenaren van EZ vertelt van Gennip dat dit op elke raadsformatie kan gebeuren.

Van Gennip krijgt de opdracht tegen vrijdagmorgen (= volgende dag) uit te zoeken wanneer de tekst formeel goedgekeurd gaat worden. Als dit een week later op dinsdag zou gebeuren, komt het stemgedrag van Nederland de maandag ervoor ter sprake in een kamerdebat waarin gestemd wordt (= VAO, Verlengd Algemeen Overleg).

Als de formele goedkeuring later valt, zal er een datum vastgelegd worden voor een volgend AO (Algemeen Overleg) waarin het schriftelijk antwoord van van Gennip besproken zal worden. Ondertussen is bekend gemaakt door de staatssecretaris dat de formele goedkeuring in de Raad waarschijnlijk pas in september zal plaatsvinden.